#गम्बारो_रोग
यो रोगलाई Gumboro (Infection Bursal Disease/IBD) पनि भनिन्छ । गम्बारो कुखुरामा लाग्ने भाईरल र संक्रामक रोग हो । यस रोगबाट विशेष गरी ३ देखि ६ हप्तासम्मको कुखुरालाई बढि प्रभावित हुने गर्दछन् । यो रोगले विशेष गरी Bursa of Fabricius (वर्सा)मा असर पु¥याउँछ । वर्सा कुखुराहरुमा रोग प्रतिरोधात्मक शक्ति प्रदान गर्ने मुख्य अंग हो । कुखुरामा रोग संग लड्न सक्ने रोग प्रतिरोधात्मक शक्ति कमी हुनाले कुखुरामा विभिन्न किसीमका रोगहरु देखा पर्न गई मृत्युदर बढ्न सक्छ ।
रोग लाग्ने तरीकाः
यो २ देखि ६ हप्ताको कुखुरामा वर्सा को रोग संग लड्ने महत्वपुर्ण भुमिका हुन्छ । जब कुनै माध्यम बाट यो जिवाणु शरिर भित्र प्रबेश गर्छ, तव वर्सामा आक्रमण गर्न शुरु गर्छ । यो जीवाणु वर्सामा वृद्धि हुन्छ, जसले गर्दा Lymphoid follicle हरु नष्ट हुने गर्छ र रोग संग लड्ने क्षमतामा कमि आउँछ । यसको साथै यसले किड्नी सुनिन्छ र किड्नीले काम नगर्ने पनि हुन सक्छ । जब रोग संग लड्ने क्षमतामा कमि आउँछ र किड्नीले काम नगर्ने हुन्छ तव कुखुराको मृत्यु हुन्छ ।
रोग सर्ने तरीकाः
गम्बारो रोग लागेको कुखुराको सुलीमा यो रोगका विषाणु निस्कने गर्दछन् । फलस्वरुप सुलीमा संक्रमिक भाइरसको कारणले गर्दा दाना, पानी, सोत्तर समेत संक्रमिक हुन जान्छ र अन्य कुखुराले ती दुषित दाना, पानी खाँदा ती कुखुराहरु पनि रोगी हुन पुग्छन् । यसको साथै रोगग्रस्त खोरबाट आएको मानिसहरु बाट पनी फार्महरुमा सजीलै रोग सर्न सक्दछ । यो रोग लागीसकेपछि रोग प्रतिरोधात्मक क्षमतामा कमी आउने हुँदा अन्य अवसरबादी जीवाणुहरुले पनि आक्रमण गर्न सक्दछन् ।
खोरमा कुखुराले देखाउने लक्षणहरु :
कुखुराहरु (२०–८०%) सम्म झोक्राउछन्।
दानापानी कम (१०–७०%) खान्छन् ।
पखेटा लतारेर बस्छन् ।
चकको धुलो जस्तो सेतो पदार्थ मलद्धारमा टाँसिन्छ ।
टाउको निहुराई, आखाँ चिम्लिएर बस्छन् ।
कुखुरालाई ज्वरो आउँछ र थरथर काम्छ ।
भुत्ला जिङ्गरिङ्ग देखिन्छ ।

कुखुराको पोष्टमार्टम गर्दा देखिने लक्षणहरुः
वर्सा (Bursa of Fabricious) सुनिएको देखिनु र उक्त भाग चिरेर हेर्दा रातो वा पिप जस्तो पदार्थ देखिन्छ ।
छाती तथा फिलाको मासुमा रगतको दाग देखिन्छ ।
किड्नी सुन्नीन्छ र रगतको दाग देखिन्छ ।
कहिलेकाँही चकको धुलो जस्तो पदार्थ पिसाब नलिमा देखिन्छ ।